Welk type moeder heb jij? En wat heeft dat voor effect (gehad) op jouw manier van hechten en verbinden? In dit artikel sta ik stil bij de verschillende type moeders en de effecten daarvan op de relatie met haar. Hoe we vroeger geleerd hebben ons te hechten bepaalt hoe we dat later doen in belangrijke vriendschappen en liefdesrelaties.
De moederwond gaat over de impact van een gebrek aan gezonde hechting met je moeder (of moederfiguren) en de gevolgen daarvan op je leven en je relaties zoals hechte vriendschappen maar ook liefdesrelaties. Hoe diep jij je kunt verbinden met andere mensen hangt af van hoe diep jij je verbonden voelt met je moeder.
Afhankelijk van het type moeder die we hadden, hebben we bepaalde hechtingspatronen ontwikkeld. Het maakt bijvoorbeeld uit of je een inconsistente moeder had of een behoeftige moeder, een afwezige of een agressieve. Ieder op een eigen manier geven ze hun verwonding door aan hun kinderen, vaak onbewust. Kinderen ontwikkelen daaruit hechtingspatronen die hen vervolgens later in hun leven belemmeren bij het aangaan van belangrijke (liefdes)relaties.
Er zijn grofweg 4 verschillende type ‘verwonde’ moeders te onderscheiden. De indeling van deze 4 types helpen ons te duiden en (h)erkenning te vinden. Ze kunnen echter nooit de exacte realiteit weergeven, die is altijd genuanceerder. Je kunt je moeder bijvoorbeeld in meerdere types herkennen. Ik geef hier een beknopte uitleg over ieder type en de effecten ervan op de relatie met haar.
De afwezige moeder is emotioneel gesloten. Het is de moeders die er niet echt bij is, geen oprechte betrokkenheid toont en niet in staat om in te tunen op de diepere behoeften van het kind, vaak omdat ze dit zelf gemist heeft. Het is de moeder die je niet goed kunt voelen, die je niet kan aanraken, ruiken en met wie je niet kan omgaan. De emotioneel afwezige moeder is niet aanwezig om allerlei functies van een goede moeder te vervullen, maar het belangrijkste is misschien wel dat haar hart niet beschikbaar is voor haar kind.
Het kind met een afwezige moeder geeft het op, het is te pijnlijk om je te hechten aan iemand die niet werkelijk bij je is. De enige optie is dan om je af te keren en contact te vermijden om een plezierig gevoel te kunnen vasthouden. Het kind leert dat het van geen belang of zelfs gevaarlijk is om behoeftes te hebben. Daarom schakelt het de behoeften en gevoelens van hechting uit. Het houdt zijn moeder op afstand en gaat het alleen doen. Later in het leven leidt dit vaak tot bindingsangst.
De inconsistente moeder is minder consequent afwijzend dan de afwezige moeder.
Dit is de moeder die er soms wel en soms niet is: het ene moment wordt ze als liefdevol ervaren en op andere momenten als onverklaarbaar afwijzend. Ze is onvoorspelbaar zodat een kind niet weet wat het kan verwachten.
Kinderen met een inconsistente moeder ontwikkelen een angst dat de moeder als hechtingsfiguur weggaat. Ze leren scannen op veiligheid en beschikbaarheid van de moeder, waarmee ze de focus buiten zichzelf leggen. Ze gaan zich aanpassen en buitengewone inspanningen leveren om de geruststelling van hun moeder te krijgen. Ze gaan voor haar zorgen en proberen haar te redden. Ze verliezen daarmee het besef van eigen behoeften en grenzen. Dit hechtingspatroon gaat zich later uiten als verlatingsangst.
De behoeftige moeder is onvervuld in zichzelf. Ze kampt met een innerlijke leegte, een gemis in haarzelf, die ze (onbewust) via haar kind opgevuld wil krijgen. Dit is de moeder die te veel doet, die haar kind smoort met haar eigen wil, allemaal goed bedoeld. Ze is overmatig betrokken maar haar betrokkenheid is niet afgestemd op het kind. Ze heeft haar kind voortdurend nodig voor haarzelf. Ze zoekt de controle over het kind en wil het vasthouden in een gouden kooi.
Kinderen van een behoeftige moeder voelen zich verzwolgen en verstikt. Ze kunnen niet ontspannen en zichzelf zijn door een moeder die steeds op hun huid zit. Zij ervaren de claim van hun moeder en het verraad dat het niet om hen gaat maar om haar. Zij gaan juist rigide grenzen stellen om hun eigen territorium te bewaken. Dit hechtingspatroon leidt vaak tot bindingsangst in latere relaties.
Deze moeder is zelf de bron van frustratie, pijn en trauma en soms ook van geruststelling wat voor optimale verwarring zorgt. Deze moeder vindt het lastig dat je er bent en dat ze iets met je moet. Ze zegt: ‘Niet nu, ik heb geen tijd, ga weg. Je irriteert me, ik kan je er niet bij hebben.’ Ze geeft je het gevoel dat je te veel bent. Ze deelt als het ware voortdurend emotionele ‘tikken’ uit. Dit kan aanvallend zijn of vernederend, beledigend, agressief of passief. Ze is vaak meedogenloos kritisch en ze houdt willens en wetens haar liefde terug.
Kinderen van een agressieve moeder gaan zichzelf afwijzen. De sterke zelfkritiek zorgt ervoor dat hun innerlijke wereld niet meer als veilig wordt ervaren. Ze bouwen forten binnen en buiten zichzelf om alle echte gevoelens buiten te houden. Ze ontwikkelen zelfsaboterend en zelfdestructief gedrag zoals verslavingen, eetstoornissen of een gebrek aan zelfzorg. Ze gaan zich vervreemd voelen van zichzelf en van de wereld om hen heen. Bij dit hechtingspatroon kunnen de polen bindingsangst en verlatingsangst elkaar in hevige mate afwisselen. Er is geen consequent patroon. Verschillende hechtingsstijlen kunnen door elkaar lopen met een grote mate van verwarring en angst.
Als je onveilig gehecht bent, ben je zeker niet alleen. Het wordt van generatie op generatie doorgegeven, mits we onze patronen gaan doorbreken. Onveilige hechting hoeft zeker niet permanent te zijn. Daarvoor moeten we wel bereid zijn een diep helingsproces aan te gaan.
Dat kan intens zijn maar je gaat er zeker de ‘liefdevolle’ vruchten van plukken.
Lees ook: Hoe herken je bij jezelf of je last hebt van de Moederwond?
Wil je hier meer over weten of er zelf mee aan de slag?
Op 18 november 2023 geef ik in samenwerking met Inspirerend leven een webinar over de moederwond.
Een moederwond (en/of vaderwond) heeft als gevolg dat je onveilig gehecht raakt en je hart en/of bekken geblokkeerd raken. Dit heeft grote gevolgen voor je vermogen om je te verbinden met een partner. In het webinar vertel ik je over de moederwond en het effect daarvan op liefdesrelaties.
Meer informatie over het webinar
De online training Moederwond gaat over de impact van een gebrek aan gezonde hechting met de moeder (of moederfiguren) en de gevolgen ervan op latere belangrijke relaties, hechte vriendschappen én liefdesrelaties. Wil je jouw moederwond helen en daarmee beschikbaar worden voor gelijkwaardige en intieme relaties, dan helpt deze online training je stap voor stap door je proces van heling.
Graag houd ik je op de hoogte van alle activiteiten en ontwikkelingen. Ik ga vanzelfsprekend zorgvuldig om met je gegevens. Voor meer info: bekijk de Privacyverklaring.
